Een half jaar later

 

De tijd vliegt... de buren komen al weer langzaam terug van hun vakanties. Helaas...niet dat ze terugkomen natuurlijk, maar dat de vakantie al weer bijna om is.
   
Een half jaar later, een half jaar verder, een half jaar is voorbij, sinds 1 februari jongstleden, de dag dat hij kwam om te blijven.
We hebben het geweldig samen en het kost ons onverwacht weinig moeite om zomaar samen verder te gaan. Twee alleengaanden met verleden en achtergronden die zomaar samen komen. Nou ja, zomaar, wie hier vaker komt weet dat het heel wat voeten in de aarde had, en dat we het bijna niet meer geloofden dat het ooit nog zou gaan gebeuren.
     Hij doet erg zijn best om snel en goed Nederlands te leren, en ik ben beretrots op hem. Af en toe voert hij al een echt gesprek in het Nederlands en stiekem welt er een traan in mijn ogen van trots en geluk.

Het lijkt of we het beste in elkaar naar boven halen; ik mag mijzelf wel  wanneer en hoe ik met hem ben. We leren van elkaar, zoals we van het leven zelf leerden, en nu als resultaat, zijn we in staat om zo nu en dan het geluk van de ander boven ons eigen geluk te stellen. We gunnen elkaar leuke dingen, we stellen belang in elkaars ontwikkeling, we zijn graag samen. We hebben het goed.

En toch, zo na een half jaar, is er opeens een raar gevoel. Ik kan mijn vinger er niet opleggen, maar ik voel mij anders dan eerder... We zijn allebei gevoelige mensen dus voel ik zijn stemming, al kan ik het nog niet thuisbrengen, en ik voel mijn eigen stemming, ook al kan ik die nog niet helemaal thuis brengen. Het is tijd om even stil te staan en terug te kijken naar het eerste half jaar. 
    
Mijn lief mist soms landgenoten om zich heen, zijn eigen taal spreken, attaya drinken etc. Dat gaan we nu af en toe regelen. Gewoon, even Gambianen onder elkaar, Mandinka, of Wolof, of wat dan ook spreken, herinneringen ophalen, slappe lach om niets, en ga zo maar door. 
     En ik? Ik ben trots op hoe we elkaar de ruimte geven om onze eigen gang te gaan binnen ons samen zijn, maar toch merk ik dat ik moet leren om die ruimte ook te nemen. Na jarenlang moederen ben ik een beetje verleerd om mijzelf de ruimte te geven, ruimte om te schrijven, te schilderen, te bezinnen, niets te doen. Dat soort ruimte. Zo leren we steeds onze bijzondere band verder te verstevigen.

    Op naar het volgende halve jaar...

Is het echt zover?

Nog vier nachtjes slapen...
Na bijna een jaar zie ik mijn lief weer.

Ja, het is een zwaar jaar geweest. Het is lastig communiceren wanneer je alleen het internet tot je beschikking hebt. Misverstanden stapelen zich op, deels uit frustratie dat we niet samen kunnen zijn, deels omdat het Engels, onze voertaal, voor allebei een tweede taal blijft.

We kennen elkaar nu vijf jaar en zijn daarvan 2 1/2 jaar getrouwd. Een gezamenlijke toekomst lijkt verder weg dan ooit en ik moet bekennen dat ik er weleens het bijltje bij neer heb willen gooien, gewoon omdat ik het niet meer trek.
Het idee om zonder elkaar verder te gaan lijkt me nog altijd minder aantrekkelijk omdat we uiteindelijk gewoon heel erg gek op elkaar zijn, en allebei dat gevoel van voorbestemd zijn hebben.

Nog even en dan zijn we drie weken samen, en dan kunnen we heel veel praten, heel veel elkaar vasthouden en proberen te genieten van wat we wel hebben.

Mijn droom, mijn toekomst

In 1985 ging ik voor het eerst naar Afrika en sindsdien heb ik heimwee gehouden. Was het zo ideaal en geweldig daar? Nee, natuurlijk niet, maar ik was er thuis. Ik was er thuis zoals ik me in Nederland nooit thuis heb gevoeld.

            Het duurde tot 2008 voordat ik weer terug was. Bijna twintig jaar had ik heimwee gehad, en trouwens ook nog twee kinderen opgevoed in de tussentijd. “Tussentijd’, hm, dat is toch een opmerkelijke uitdrukking.

Weer voelde het als thuiskomen. In mijn euforiestemming besloot ik een huisje bij kennissen op de compound te bouwen. Het huisje is prachtig en enige tijd noemden we het ons kleine paradijs.

            ‘We’, ja, want inmiddels was ik er de liefde van mijn leven tegengekomen. Zo zeker van elkaar en onze liefde dat we in 2011 in het huwelijk traden, er van uitgaande dat we ons leven samen zouden kunnen leven.

            Helaas, nu in 2013 weten we minder dan ooit hoe we dat zouden kunnen realiseren. We willen samen in Afrika leven. We hebben een huisje en we hebben een stukje grond, helaas staat het huisje niet op het eigen stukje grond, zodoende hebben we geen eigen plekje in Afrika waar we samen kunnen zijn, en waar we aan een eigen leven kunnen beginnen.

Hier begint -of eindigt- de droom.

De zon schijnt en het is nog een beetje koel in de vroege ochtend, wanneer ik de tuin in loop om de nieuwe dag te begroeten. De stralen van de zon geven het mooiste licht dat ik me kan wensen. Ik loop naar de buitenkeuken en zet water op het vuur om een kopje koffie te maken. Een bezoeker uit Nederland bracht ons een doosje Nescafé waar we tot de max van genieten. Normaal gesproken maken we een potje thee, natuurlijke thee uit de omgeving. Dat is ook lekker en zeker zo gezond.

            Mijn man moet zich, zoals vaker, haasten om naar het werk te gaan, daarom doe ik snelsnel een stuk brood in papier dat hij mee kan nemen voor onderweg.

Ik sluit het ijzeren hek achter hem en terwijl ik de heldere lucht insnuif draai ik me om.

Het zand waait door alle kieren het huis in dus het is een dagelijks terugkerend ritueel om de vloeren stofvrij te maken. In tegenstelling tot mijn huis in Nederland is dit huis vrij leeg, bijna geen friemeldefrutsels in de kamers, gewoon omdat het anders veel te stoffig wordt. Het geeft me rust, zo’n leeg huis.

            Vandaag is mijn vaste schrijfdag, en net als in Nederland ga ik één vaste dag buiten de deur schrijven. Soms ga ik in een internetcafé in de stad zitten, maar vandaag ga ik naar mijn vaste plekje op het strand.

            Nadat ik mijn schrijfspullen en wat brood en water bij elkaar heb gepakt, loop ik onze compound af en sluit het hek met het hangslotje aan de buitenkant. Na ongeveer een kwartier lopen door het losse zand kom ik aan bij de grote weg naar zee. Ik wacht in de heter wordende zon op een taxi die om de zoveel tijd langskomt. Ik heb geluk en hoef niet lang te wachten. Ik neem achterin plaats en zak met mijn achterste door de vering. Ach, als dat het enige is. Het duurt niet lang voor we de weg naar het strand indraaien, ik ben op mijn bestemming. Hier staat een strandtentje waar ze me inmiddels kennen en waar ik rustig aan een tafeltje kan zitten. Het tafeltje staat onder een bladerdak en dus zit ik hier uit de zon en met een beetje wind, en niet te vergeten met uitzicht op zee.

Niet gek toch!

Dat is zo’n beetje mijn droom. Met familie en vrienden om ons heen, en de mogelijkheid om een paar maanden per jaar in Nederland te zijn, ik ben uiteindelijk ook een moederkloek die haar nageslacht wil zien en voelen op zijn tijd.

Ik hou van een eenvoudig leven. Eenvoudig in de zin van, niet te veel spullen om me heen, net dat wat ik nodig heb. Een huisje van natuurlijke materialen voor zover mogelijk en reëel, en in een natuurlijke omgeving. Een tuin die deels wild is en deels verbouw ik groente en kruiden, misschien een fruitboom erbij. Ik vind het heerlijk om buiten te leven. Het is fijn als er wat mensen en kleine winkeltjes in de buurt zijn, maar ik ben ook graag op mezelf om te tekenen en te schrijven, onderwijl de heldere lucht opsnuivend.

De lange moeizame weg.

Het is bijna acht maanden geleden dat mijn lief en ik voor het laatst samen waren, en we hebben nog twee maanden te gaan. We hebben contact per email, gelukkig is mijn lief een schrijver en ik ook.

            We hebben elkaar te lang niet gezien en maken het elkaar moeilijk per mail, misverstanden, irritaties. Ik zit hier en hij daar en ik kan hem niet troosten nu hij zijn studie moest opbreken omdat er geen geld meer is. Ik hoor over politieke onrust en vraag me af of dat een land is waar ik heen moet willen. De eerste levensbehoeften zijn fors omhoog daar en mijn hart huilt om de mensen die de basisdingen niet meer kunnen aanschaffen: rijst, olie.

            Mijn toch al bescheiden inkomen gaat achteruit en de rekeningen worden fors hoger. Tot overmaat van ramp moet ik heel veel terugbetalen aan de belasting. Misverstand. Stom. Ach, het is maar geld… Het doet pijn omdat het mijn lief en mij nog langer uit elkaar houdt. Ik heb niet veel nodig maar soms zou ik ook een keertje overdadig willen kunnen doen in een overdadige wereld. Ik mis mijn lief.  
           Mijn lief en ik, we moeten los van elkaar het leven leiden dat ons hopelijk eens blijvend bij elkaar zal brengen. Soms is de rek er even uit en vraag ik me af waar ik mee bezig ben. Hou ik mezelf voor de gek, wanneer geef je een droom op?

Hieronder een tekening uit 2007 met als tekst:

‘Mama (Afrika), mag ik terug naar huis?’

En daarom kan ik mijn droom niet opgeven.

Taboe

Zelfs nu, terwijl ik achter mijn computer zit, twijfel ik: zal ik het wagen? Wat haal ik op mijn hals? Kan en wil ik mij verdedigen? Het doet me pijn dat ik dit deel van mijzelf niet of nauwelijks kan delen.

Toen ik in 1987 voor het eerst in West Afrika was, was ik onder de indruk van de Islam. Een liefdevol geloof, waarin mensen voor elkaar zorgen. Een geloof van liefde, respect en tolerantie. Islam betekent liefde, werd mij keer op keer verteld. Ik ging na mijn verblijf in Mali terug naar Nederland. Ik leerde in Europa een Islam kennen die ik verafschuwde. In naam van Allah werd er gevochten, gehaat, gemoord. Dit heeft niets met de Islam te maken.
Alom verwarring: wat is religie en wat is cultuur.
Ik heb geen antwoorden...
In mijn ogen is de Islam mooi en liefdevol.
In mijn ogen heeft de Arabische cultuur prachtige kanten, geweldige schrijvers, filosofen, architecten, noem maar op. Waar komt die haat vandaan?
Jihad; het gaat hier om het innerlijk gevecht, het grootste gevecht dat ieder mens tegen komt, het gevecht met jezelf, het overwinnen van je zwakkere zelf.
Jihad, geïnterpreteerd als gewapende strijd om het geloof te verbreiden, of te verdedigen.
Bestaat er een geloofwaardige God of Allah, die wil dat mensen elkaar afmaken vanwege het geloof...

Het was 2011.
Mijn lief en ik wilden onze liefde 'officieel' maken, we wilden iedereen laten zien dat we met elkaar verder willen. Nooit eerder in mijn leven wilde ik trouwen, totdat ik deze man tegenkwam.
Wij gingen er van uit dat dit een in veel opzichten gemengd huwelijk kon zijn. Op het laatste moment bleek dat om in de moskee te kunnen trouwen, wat wij wilden, dat ik Moslim moest zijn...
We hadden weinig tijd. Ik stond voor een een ongelooflijk dilemma. mijn vrije geest protesteerde; waarom moet ik mij officieel bekeren. Is de intentie immers niet het belangrijkste... Tegelijk was de Islam zoals ik die heb ervaren het geloof waar ik voor wilde kiezen, als ik zou kiezen.
Ik heb gekozen die week, en ik heb geen spijt.
Er is iets in mij dat intens gelukkig word van het Moslim zijn.
Het is spiritueel, het verbindt mij met mijn lief, die gelukkig liberaal in zijn geloof is.
Ver weg van mijn Afrikaanse thuis heb ik soms een moment dat ik als niemand het kan zien, een gebedsdoek om doe en mij diep in mijzelf terug trek. Noem het bidden, noem het meditatie. Het brengt me rust en liefde, universele liefde, het gevoel deel te zijn van het hele al. Op die momenten ben ik gelukkig.

Het doet me pijn; de angst. Overal die angst: Word je nu ook terrorist? Oh gelukkig, je hebt geen hoofddoek om. De angst, de zorgen, van mijn kinderen en familie.
Het compliment in de moskee omdat ze het dapper vonden dat ik Moslima durfde worden in een wereld waar het beeld van de Islam is bepaald door zieke geesten als bijvoorbeeld El Qaida.
Ergens in geloven is taboe. Het vrije westen.
Een christelijke vriendin maakt hetzelfde mee. Je bent achterlijk als je ergens in gelooft.
Ik, en zij ook, heb geen zin om in discussie te gaan met vooral cynische mensen die de wijsheid in pacht denken te hebben. En ja, ik zie ook de afschuwelijke confrontaties met een liefdeloosheid in naam van God, en van Allah. Ik zie ook die gek die met een bebloed hakmes in de hand schreeuwt: Allah Akbar! Het doet pijn, het heeft niets met de Islam te maken maar tegelijk wordt het agressieve en waanzinnige beeld van de Islam weer versterkt. Ik zie ook het vele misbruik in de kerken.

Ik ben op zoek naar mijn eigen manier om vorm te geven aan mijn geloof. Ik denk niet dat er een mensachtige God/ Allah is die het belangrijk vind dat ik mijn haren bedek.
Tegelijk vind ik het te gemakkelijk om helemaal niets te doen en vanuit dat standpunt kies ik ervoor om geen alcohol te drinken. Het wel of geen alcohol drinken is niet belangrijk, maar wel uiting geven aan het toegewijd zijn. Al is dat alleen voor mijzelf zichtbaar. Voor mij is de intentie waarmee ik leef en de intentie tegenover het hele al, waar het om gaat. Binnen de Islam neig ik daarin naar het Soefisme, de prachtige wijsgerige stroming. Het beste uit jezelf halen, bijvoorbeeld het overwinnen van je diepste angsten, dat vind ik belangrijk.
Mijn Moslim zijn is kwetsbaar, ik zoek zelf nog naar de weg.
Het laatste taboe...

We zijn allemaal gelijk en het enige waar het om gaat is de onvoorwaardelijke liefde. Elkaar in vrede tegemoet treden...het is zo simpel. Toch...?

Aïcha

Vandaag is het onze trouwdag. Het is precies twee jaar geleden dat mijn lief en ik in het huwelijk traden. Het was een kleine bescheiden viering. Ik was niet eerder getrouwd en alles was nieuw voor me. Nooit eerder wilde ik trouwen, maar met deze man wilde ik mijn toekomst delen.

Ik kreeg de moslimnaam Aïcha. Een naam die voor mij veel waarde heeft. Een naam die voor mij staat voor warmte en liefde. Ik ben trots op de naam. Wanneer ik in Afrika ben spreken familie en vrienden me vaak met deze naam aan. Een van de mooiste momenten was toen mijn neefje naar me toekwam, roepend:
"Aunty Aicha, aunty Aicha".
Mijn naam wordt hier uitgesproken als ajsja en niet als aiesja, wat ik persoonlijk wel mooier vind. Soms wordt mijn naam geschreven als Isha, zoals op het masker hiernaast dat mijn lieve zwager Mustapha voor me maakte.

Terug naar onze trouwdag! Ja, het gemis is groter dan op andere dagen. Ik vraag me ook af wanneer we eindelijk samen kunnen leven, het duurt al zo lang dat we apart leven. Ondanks de afstand ben ik blij dat we getrouwd zijn, dat we de hele wereld wilden laten weten dat we voor elkaar hebben gekozen. Tsja, hoe vier je dat in je eentje?