Dierbare foto

In de zomer van 1963 waren we met het hele gezin een dagje uit. Ik weet niet meer precies waar we waren, misschien was het Avifauna? Dat komt het eerste in me op. Ik zit op een muurtje naast mijn grote sterke vader, en iemand heeft dat dierbare moment vastgelegd in een foto.

Een maand later waren we niet meer een compleet gezin. Mijn grote sterke vader bleek minder sterk dan ik als vanzelfsprekend aannam. Op 25 augustus 1963 overleed hij op 34-jarige leeftijd, ik was toen net zes jaar oud.

Ik kan me niet veel herinneren van de tijd rond zijn overlijden. Slechts enkele flarden zijn blijven hangen.

‘Mama, mag ik dan zijn dadels hebben?’, over de dadels in zijn fruitmand die hij nu niet meer nodig had.

Ik herinner me ook dat op 5 december van dat jaar een hele lange grote tafel vol met cadeautjes voor mijn broertjes, zusje en voor mij, de huiskamer vulde. Men had met ons te doen en dit was een manier om ons te steunen in ons verdriet.

Het verdriet herinner ik me niet. Ik herinner me een wereld met een grote onbevatbare leegte. Leegte en onbegrip. Wat gebeurde er? Mijn leven, mijn wereld, is daarna niet meer vanzelfsprekend geweest. Het gevoel dat ik niet begrijp wat er met mij en om mij heen gebeurt, heb ik nog vaak.

Een klein meisje, onveilig, onbeschermd, in een te grote wereld.

‘Papa waar ben je?, en

‘Mama waar ben je?’.

Mijn moeder stond plotseling alleen met vier kinderen tussen zeven en twee jaar oud. Ook weg. Alleen met haar eigen verdriet. Ik voelde haar aanwezigheid niet meer. Papa weg, mama weg. Ik voelde alleen, en dat is lang zo gebleven. Zonder dat ik het wist, zonder dat het afgesneden zijn een naam had.

Heel lang dacht ik dat de afwezigheid van mijn vader gewoon een gegeven was, een life event, een van de dingen die nu eenmaal gebeuren in een leven. Ik dacht dat het geen gevolgen had. Vijftig jaar geleden-gebeurd-over-voorbij.

Nu ik terugkijk, zijn we altijd alleen gebleven. Mijn moeder, mijn broers, mijn zusje en ik.  Alleen zijn is een gevoel, het hoeft geen feit te zijn. Alleen, tussen anderen. Alleen, in een relatie. Alleen, als moeder.

Pas sinds kort lukt het me om me te durven en te kunnen verbinden. Wat heb ik de verbinding, het vertrouwen en de geborgenheid van verbinding, gemist, en ik wist het niet. Ik wist niet dat een mens pas echt leeft en liefheeft in verbinding. Verbinding met mijzelf, met mijn bron, met de bron. De basis voor verbinding met de ander.

Wat als…?

Wat als ik niet een meisje zonder vader was geworden? Hoe lang was ik dan kind gebleven? De onschuld, de vanzelfsprekendheid, had ik rust gehad?

Ik zal het nooit weten en het is goed zo. Alles schijnt een reden te hebben.

Ik was een klein meisje, nog steeds, en ik lag in mijn bed. Het was donker in mijn kamertje en ik voelde dat mijn vader bij me kwam, op zijn knieën zat hij bij mijn bed. Ik lag met mijn rug naar hem toe, en hij legde zachtjes zijn hand op mijn heup. Ik zag hem niet maar soms weet je iets heel zeker.

‘Doe maar niet pap, ik vind het eng als je zo bij me bent,’ zei ik in mezelf en ik voelde hoe hij steeds verder weg trok. Ik was weer alleen.

Jaren later bezocht ik een vrouw die contact kreeg met mijn vader. Hij vroeg haar om mij door te geven hoe trots hij op mij was. Ik werd omarmd door een grote wolk van licht en onvoorwaardelijke liefde, en mijn hart werd langzaam verwarmd. Sindsdien zijn we weer samen.

Een ongrijpbaar samen zijn. Ver weg, ieder in zijn eigen wereld, wilde ik zeggen maar dat klopt niet, het is een en dezelfde wereld. Dichtbij en ver weg.

Het fotootje dat in de zomer van 1963 werd gemaakt is mijn dierbaarste bezit. 

Het hangt in de woonkamer en vertelt mijn verhaal.